دیابت شیرین شامل گروهی از اختلالات متابولیک شایع است که وجه مشترک آنها در فنوتیپ هیپرگلیسمی می‌باشد. چند نوع مشخص و مجزای دیابت شیرین وجود دارند که در اثر واکنش‌های پیچیده‌ای که بین عوامل ژنتیکی و فاکتور‌های محیطی رخ می‌دهد به وجود می‌ایند. بر اساس سبب شناسی دیابت شیرین، عوامل دخیل در بروز هیپرگلیسمی عبارت است از: کاهش ترشح انسولین، کاهش مصرف گلوکوز توسط سلول‌ها و افزایش تولید گلوکز. اختلالات ناشی از دیابت شیرین سبب بروز تغییرات پاتوفیزیولوژیک ثانویه‌ای در اندام‌های متعدد بدن می‌شود که مشکلات فراوانی را برای فرد مبتلا به دیابت و دستگاه بهداشتی جامعه به همراه می‌آورند.
دیابت شیرین در دو گروه عمده طبقه‌بندی می‌شود: نوع1 و نوع 2
دیابت نوع یک در نتیجه کمبود کامل انسولین رخ می‌دهد. دیابت نوع دو شامل اختلالاتی است با درجات متفاوتی از مقاومت به انسولین، اختلال ترشح انسولین و افزایش تولید گلوکز
میزان شیوع جهانی دیابت شیرین طی دو دهه گذشته افزایش چشمگیری داشته است و از حدود 30 میلیون در سال 1985 به 382 میلیون در سال 2013 رسیده است.
دیابت شیرین نوع 1 در نتیجه تعامل میان عوامل ژنتیکی، محیطی و ایمونولوژیکی به وجود می‌آید که در نهایت سبب تخریب سلول‌های بتا پانکراس و کمبود انسولین می‌شوند. دیابت نوع 1 در هر سنی بروزمی‌کند اما بیشتر موارد آن پیش از 20 سالگی رخ می‌دهد. دیابت شیرین نوع 1 در نتیجه تخریب خود ایمنی سلول‌های بتا رخ می‌دهد.
پیشگیری از دیابت شیرین نوع 1: هیچ یک از مداخلات تا به حال موفقیتی در جهت جلوگیری از دیابت نوع 1 در انسان نداشته است.
دیابت شیرین نوع 2: مهم‌ترین اختلال در بروز این نوع از دیابت مقاومت به انسولین و ترشح غیر طبیعی انسولین است. چاقی به ویژه از نوع احشایی یا مرکزی، در دیابت شیرین نوع 2 بسیار شایع است. (80% یا بیشتر چاق هستند)
پیشگیری از دیابت نوع 2: برخی از تغییرات در شیوه زندگی و نیز بعضی از عوامل دارویی برای پیشگیری یا به تاخیر انداختن شروع دیابت به کار می‌روند. باید برنامه‌هایی جهت کاهش وزن و افزایش فعالیت فیزیکی به کسانی که در معرض خطر بالایی برای ابتلا به دیابت قرار دارند، ارائه شود. همچنین باید از نظر بیماری‌های قلبی عروقی غربالگری شوند.
منبع: اصول طب داخلی هاریسون- ویرایش 19
