پوست، مو . زیبایی

گال چیست؟

گال یا جرب (scabies) یکی از بیماری های انگلی پوست است که گاهی از آن به عنوان خارش 7ساله یاد می شود؛ چون اگر درمان نشود بیمار 6 – 7 سال خارش دارد. گال در کودکان و نوجوانان بیشتر دیده می شود.

عامل بیماری:

مایت sarcopte scabiei است که برای زندگی کردن به پوست انسان نیاز دارد و خارج بدن انسان بیش از 2 – 3 روز زنده نخواهد ماند. حشره های نر و ماده روی بدن انسان جفت گیری می کنند و پس از آن، حشره ی ماده زیر لایه ی شاخی پوست، داخل اپیدرم کانال ایجاد می کند. پس کانال یا نقب یا small burrow مشخصه ی پاتوگنومیک گال است. این حشره در این محل زندگی می کند و به مرور خارش ایجاد می شود.

راه های انتقال:

بیماری با تماس نزدیک منتقل می شود و 70 – 80 % تماس پوست با پوست در این قضیه دخیل است. بنابراین راه های سرایت عبارتند از:

  • مکان های شلوغ مثل زندان و سربازخانه
  • تماس جنسی 
  • راه های دیگر انتقال: استفاده از حوله ی مشترک و ملافه بین اعضای خانواده

علائم بیماری گال:

  • خارش شدید شبانه که با گرما و تعریق تشدید می شود. حدود 2 تا 4 هفته بعد از ورود انگل به بدن طول می کشد تا خارش ایجاد شود. بنابراین نکته ی مهم این است که برای یافتن علت بیماری، باید درباره ی 1 ماه گذشته ی بیمار پرسیده شود و به دنبال راه های انتقال در شرح حال باشیم. البته اگر فردی برای بار دوم به گال مبتلا شود برخلاف بار اول بلافاصله بعد از چند ساعت دچار خارش می شود.
  • شایع ترین علامت کانال یا نقب یا burrow است با حالت C یا S شکل که می تواند 10 تا 15 عدد باشد و به طور شایع بین انگشتان، مچ دست، کشاله ی ران و ناحیه ی تناسلی دیده می شود.
  • پاپول های خارش دار که در سطح پوست ایجاد می شوند. (در درماتولوژی منظور از پاپول ضایعه ی قابل لمس پوست همراه با تغییر رنگ به ابعاد کمتر از 0.5 سانتی متر است.) درجایی که غدد سباسه ی فراوان است، درگیری نداریم؛ بنابراین در بزرگسالان سالم و بالغ درگیری سر و صورت نداریم ولی در بچه ها چون هنوز غدد سباسه فعال نیست، سر و گردن هم درگیر می شود. در آقایان پاپول ها بیشتر روی کیسه ی بیضه یا آلت تناسلی دیده می شود. در حالی که در بانوان درگیری بیشتر در ناحیه ی تناسلی و نیپل پستان و گاهی کف دست رخ می دهد.
قسمت هایی از بدن که در بیماری گال بیشتر درگیر می شوند.
  • ضایعات وزیکولی هم دیده می شود. در شیرخواران شاید وزیکول ها در کف دست و پا ایجاد شوند.
  • ندولهای التهابی که اگر در اسکروتوم (کیسه ی بیضه) یا پنیس (آلت تناسلی مردان) باشد، پاتوگنومیک بیماری است. اما امکان دارد در نواحی زیر بغل یا کشاله ی ران نیز ایجاد شوند.
  • عفونت های ثانویه و اگزما که به دلیل زیاد بودن خارش احتمال دارد رخ دهد است.

تشخیص:

  • شرح حال: مسافرت به منطقه ی آلوده یا تماس جنسی طی 1ماه گذشته، خارش در دیگر افراد خانواده، پوسچول در کف دست وپا، وزیکول بین انگشتان، خارش شدید شبانه یا به دنبال حمام آب گرم
  • تشخیص قطعی: با یافتن نقب یا small burrow و نمونه برداری پوستی برای مشاهده ی انگل (مایت) زیر میکروسکوپ است.
  • انجام تست PCR در موارد آتیپیک کمک کننده است.
  • گاهی تشخیص نقب یا small burrow از علامتی که در اثر خاراندن ایجاد می شود سخت است؛ که در این صورت از تست جوهر یا ink test استفاده می کنیم، روی محل مشکوک یک قطره جوهر می ریزیم وارد اپیدرم می شود و مسیر burrow را نشان می دهد. شسته هم نمی شود.

تشخیص های افتراقی:

  • درماتیت هرپتی فورم
  • نورتیک excoriaton 
  • گزش حشرات دیگر مثل کنه و کک

درمان:

نکاتی در درمان گال

اگر علائم ذکر شده در بالا را دارید به پزشک مراجعه کنید تا شما را جهت درمان راهنمایی کند.

  • تمام افراد خانواده چه آن ها که خارش دارند چه آن ها که خارش ندارند باید درمان شوند؛ ولی در کسی که خارش ندارد تکرار درمان لازم نیست.
  • صبح ها باید ملافه، رو بالشتی، لباس های زیر و تمام البسه ای که تماس نزدیک داشته با آب داغ شسته شود و در آفتاب انداخته شود. اگر فرد مبتلا تا 2 روز ملافه را مصرف نکند مایت می میرد.
  • تا چند روز پس از درمان باید از شیردهی ممانعت کرد.

درمان انتخابی کرم پرمترین است. گزینه های دیگری هم برای درمان وجود دارد که انتخاب آن بر اساس سن فرد و سوابق پزشکی می تواند صورت گیرد.

در مورد بیماری گال گفته می شود که تکرار درمان یک هفته بعد لازم است.

  گال نروژی یا پوسته ریزی دهنده:

در این نوع برعکس نوع معمولی که تعداد انگل 10 – 15 تا بیشتر نبود، تعداد به هزاران تا میلیون ها عدد می رسد.افراد مبتلا کسانی هستند که نوروپاتی یا آرتروپاتی پیشرونده دارند و به علل مختلف حس خارش در انها وجود ندارد وبیمار شکایتی از خارش ندارد.

این نوع گال در افراد زیر معمولا دیده می شود:

  • عقب مانده ذهنی
  • دمانس
  • پلی نوروپاتی
  • ایدز
  • دریافت کننده ی کورتون به مدت طولانی

در این نوع گال بدن دچار پوسته ریزی و قرمزی می شود و حتی ممکن است اریترودرمی ایجاد شود. درفرم کراسته یا پوسته ریزی دهنده در آزمایش خون ائوزینوفیلی و IgE بالا داریم.

زهرا قاسمی
زهرا قاسمی هستم، دانشجوی سال 5 پزشکی. با آرزوی سلامتی جسم و روح برای تمام هموطنانم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *