آپانديسيت یعنی التهاب زايده كرمي شكل آپانديس كه از اولين قسمت روده بزرگ به نام سكوم منشاء مي گيرد.
آپانديس بخشی فرعی از سیستم ایمنی بدن است و هيچ كار شناخته شده ي اختصاصی ندارد، ولي التهاب آن باعث بيماري مي شود و هر ساله از هر 500 نفر جمعيت يك نفر دچار آپانديسيت مي شود.
علايم آپانديسيت بسيار متغير هستند. در مورد هر فردي كه درد شكمي تشخيص داده نشده دارد، آپانديسيت حتماً بايد مدنظر باشد.
اين بيماري در هر سني مي تواند رخ دهد (در مردان بيشتر از زنان )، اما در كودكان زير 2 سال نادر است. حداكثر بروز بيماري در سنين 24-15 سالگي است.
علائم شايع
- دردي كه از نزديك ناف شروع مي شود و تدريجاً به قسمت تحتاني شكم در سمت راست نقل مكان مي كند. درد كم كم مداوم مي شود و از حالت مبهم به صورت كاملاً مشخص در مي آيد به طوري كه مكان آن دقيق تر توسط بيمار نشان داده مي شود. درد با حركت ، تنفس عميق ، سرفه ، عطسه ، راه رفتن ، يا لمس ، بدتر مي شود.
- تهوع و گاهي استفراغ
- يبوست و ناتواني در دفع گاز
- اسهال (گاهي )
- تب خفیف، كه پس از ساير علايم آغاز مي گردد.
- تشديد درد به هنگام لمس ناحيه تحتاني شكم در سمت راست، معمولاً در نقطه اي حدود يك سوم مسير ناف به برجستگي بالايي استخوان لگن . (توجه داشته باشيد كه اين توصيف فقط زماني صدق مي كند كه آپانديس در جاي طبيعي خود باشد. در بعضي موارد، نوك آپانديس در جاي ديگر واقع شده است ، كه اين باعث مشكل شدن تشخيص مي شود)
- تورم شكم (در مراحل انتهايي )
- افزايش تعداد گلبول هاي سفيد خون
علل
- عفونت به دليل نامشخص ، معمولاً توسط باكتري هاي موجود در لوله گوارش.
- آپانديس ممكن است توسط محتويات در حال عبور در لوله گوارشي يا يك رشته بافتي غيرطبيعي كه از بيرون به آن فشار وارد مي آورد، مسدود شود.
- زماني كه آپانديس عفوني مي شود، متورم و ملتهب گشته و از چرك پر مي شود.
عوامل افزايش دهنده خطر
- يك بيماري اخير، به خصوص آلودگي با كرم هاي حلقوي
- عفونت ويروسي دستگاه گوارش
پيشگيري
هيچ روش خاصي براي پيشگيري وجود ندارد.
عواقب مورد انتظار
- معمولاً با جراحي قابل درمان است.
- اگر درمان نشود، پاره شدن آپانديس مرگبار خواهد بود.
عوارض احتمالي
- پاره شدن آپانديس
- تشكيل آبسه
- پريتونيت
- اين عوارض در افراد مسن تر بيشتر ديده مي شود.
- عدم تشخيص درست، به علت كم بودن يا نامعمول بودن علايم ، به خصوص در سنين خيلي پايين يا خيلي بالا
- تشكيل آبسه
تشخیص
- آزمايش خون (مثلا افزايش تعداد گلبول هاي سفيد خون)
- آزمايش ادرار (براي رد عفونت ادراري ) چون عفونت ادراري ممكن است علايمي شبيه آپانديسيت داشته باشد.
- زماني كه تشخيص هنوز قطعي نيست، هر دو ساعت درجه حرارت بدن را با دماسنج مقعدي اندازه گيري و ثبت نماييد.
درمان
جراحي براي برداشتن آپانديس (آپاندكتومي )
- از آنجايي كه تشخيص آپانديسيت مشكل است، اغلب تا زماني كه تشخيص قطعي داده نشود، دست به جراحي زده نمي شود.
- اگر آبسه تشكيل شود، امكان دارد جراحي به تعويق افتد تا زماني كه آبسه تخليه شود و فرصت براي التيام آن باشد.
داروها
- هرگز از داروي مسهل، تنقيه، يا داروي ضددرد استفاده نكنيد.
- داروهاي مسهل مي توانند باعث پارگي آپانديس شوند، و داروهاي تخفيف دهنده درد يا تب نيز باعث مشكل تر شدن تشخيص مي شوند.
- داروهاي ضددرد پس از جراحي تجويز مي شوند.
- اگر عفونت وجود داشته باشد آنتي بيوتيك نيز تجويز مي شود.
- امكان دارد نرم كننده هاي مدفوع براي جلوگيري از يبوست توصيه شوند.
توصیه های فعاليت و رژیم غذایی
- تا وقت عمل در تخت يا صندلي استراحت كنيد.
- پس از عمل ، تدريجاً فعاليت هاي عادي خود را از سر گيريد.
- تا زماني كه آپانديسيت تشخيص داده نشده است از خوردن و آشاميدن بپرهيزيد. وقتي كه معده خالي باشد، بيهوشي براي عمل جراحي بسيار بي خطرتر خواهد بود. اگر خيلي تشنه هستيد، دهان خود را با آب بشوييد.
- پس از عمل ، ابتدا رژيم مايعات و به تدريج رژيم جامدات آغاز مي شود.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد:
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم آپانديست را داريد.
اگر يكي از موارد زير قبل يا پس از جراحي رخ دهد:
ـ تب مساوي يا بيش از 38 درجه سانتيگراد
ـ استفراغ مداوم
ـ افزايش درد شكمي
ـ غش
ـ وجود خون در مدفوع يا محتويات استفراغ شده
ـ منگي يا سردرد
