ایدز یک بیماری خود ایمنی است که توسط ویروس اچ آی وی ایجاد میشود. در این بیماری ویروس با تکثیر در سلول های ایمنی بدن موجب از بین رفتن سلول های ایمنی و تضعیف ایمنی بدن میشود؛ به صورتی که حتی ممکن است فرد توسط یک سرما خوردگی فوت کند.
راههای انتقال
تماس جنسی محافظت نشده
انتقال از مادر به جنین در هنگام زایمان یا شیردهی
انتقال توسط سرنگ آلوده یا تماس خون فرد با خون آلوده به ویروس
راههای جلوگیری از انتقال
استفاده از کاندوم در رابطه جنسی
مراجعه به پزشک برای باردار شدن مادر مبتلا
عدم استفاده مجدد از سرنگ استفاده شده
احتیاط و انجام آزمایش های لازم در هنگام پیوند اعضا
تشخیص
بیماری ایدز و HIV با توجه بروز علایم و نشانههای بیمار، از طریق آزمایش و بررسی آن در آزمایشگاه تشخیص داده میشود. آزمایش HIV به همه کسانی که در معرض خطر قرار دارند توصیه میشود، که شامل هر فردی که مبتلا به هر نوع بیماری آمیزشی است، میشود. در بسیاری از مناطق دنیا، یک سوم حاملان HIV زمانی متوجه میشوند که در مرحله پیشرفتهای از این بیماری هستند و AIDS یا نقص شدید دستگاه ایمنی آشکار میشود.
پس از گذشت سه ماه (و گاه در برخی موارد نادر، حتی تا شش ماه) از رفتار پرخطر یا رویدادی که مشکوک به انتقال ویروس به بدن فرد است، اگر نتیجهٔ آزمایش او منفی باشد، میتوان بهطور قطعی به عدم آلودگی او به ویروس اچآیوی اطمینان یافت. یعنی باید دو بار، یک بار سه ماه و بار دیگر شش ماه پس از رفتار پرخطر یا رویداد خطرزا، آزمایش داد تا نتیجهٔ منفی اطمینانآور باشد. هرچند آزمایش انجام شده سه ماه پس از رفتار یا رویداد پرخطر نیز تا حد زیادی اطمینانآور است. دربارهٔ این ویژگی تشخیص اچآیوی/ایدز، مدت زمان سه یا ششماهه پس از آخرین رفتار یا رویداد پرخطر مد نظر است، یعنی باید رفتار پرخطر کنار گذاشته شود و رویداد پرخطر دیگری رخ ندهد و سه تا شش ماه پس از آخرین رفتار یا رویداد پرخطر، آزمایش انجام شود. مدت زمانی را که ویروس به بدن شخص وارد شده اما به دلیل آن که مقدار کافی پادتن در خون شخص ترشح نشده، نتایج آزمایش منفی است، اصطلاحاً دوره پنجره یا کمون مینامند.
مراحل و علائم بیماری
- عفونت اولیه HIV: که یا بدون علامت است یا همراه با سندرم حاد ویروسی است
- مرحله ۱: عفونت HIV بدون علامت با تعداد سلولهای CD4 بیش از ۵۰۰ در هر میکرولیتر. ممکن است شامل بزرگ شدن گرههای لنفاوی نیز باشد.
- مرحله ۲: علائم خفیف که ممکن است تغییر جزئی غشاء مخاطی و عود عفونت دستگاه تنفسی فوقانی را شامل شود و تعداد سلولهای CD4 کمتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر است.
- مرحله ۳: علائم پیشرفته که ممکن است شامل اسهال مزمن و غیرعادی برای بیش از یک ماه شود، به همراه عفونتهای باکتریایی شدید از جمله سل ریوی و همچنین تعداد سلولهای CD4 کمتر از ۳۵۰ در هر میکرولیتر.
- مرحله ۴ یا ایدز: علائم شدیدی شامل توکسوپلاسموز مغز، کاندیدیاز مری، نای، نایژه یا شش و سارکوم کاپوزی. تعداد سلولهای CD4 به کمتر از ۲۰۰ در هر میکرولیتر میرسد.