بیماری رفلاکس اسید معده چیست؟
در ورودی معده شما، یک دریچه عضله ای حلقه ای شکل، وجود دارد، که اسفنکتر مری پایین (LES) نامیده می شود به طور معمول، LES بعد از عبور مواد غذایی بسته میشود اگر LES به طور کامل بسته نشود، اسید تولید شده توسط معده، می تواند به مری نفوذ کند این، می تواند سوزش سر دل را ایجاد کند ؛ اگر علائم رفلاکس اسید معده ،بیش از دو بار در هفته اتفاق افتد، شما بیماری رفلاکس اسید دارید، همچنین به عنوان بیماری ریفلاکس معده (GERD) شناخته می شود.
علل بیماری رفلاکس اسید معده چیست؟
یک علت شایع در بیماری رفلاکس اسید به یک اختلال معده برمیگردد، که فتق هیاتال نامیده می شود این اتفاق زمانی می افتد که قسمت فوقانی شکم و LES به بالای دیافراگم حرکت کند، عضله ای که شکم را از قفسه سینه جدا می کند به طور معمول، دیافراگم، اسید معده را در شکم نگه میدارد اما اگر یک فتق هیاتال داشته باشید، اسید می تواند به مری نفوذ کند و باعث علائم بیماری رفلاکس اسید شود دیگر عوامل مشترک برای بیماری رفلاکس اسید، شامل موارد زیر است:
- خوردن وعده های غذایی بزرگ و دراز کشیدن بعد از آن
- داشتن اضافه وزن
- خوردن یک وعده غذایی سنگین و دراز کشیدن بر روی پشت و یا خم شدن
- خوردن تنقلات قبل از خواب
- خوردن غذاهای خاص، مانند مرکبات، گوجه فرنگی، شکلات، نعناع، سیر، پیاز، یا غذاهای تند و چرب
- نوشیدن برخی نوشیدنی ها مانند:الکل، نوشابه های گازدار، قهوه یا چای
- سیگار کشیدن
- حاملگی
- مصرف آسپیرین، ایبوپروفن، آرامبخش یا داروهای فشار خون
علائم بیماری رفلاکس اسید چیست؟
نشانه های رایج رفلکس اسید عبارتند از:
- سوزش سر دل:درد یا ناراحتی که ممکن است از شکم به قفسه سینه و یا حتی به گلو برسد.
- رگورژیتی:یک اسید تلخ که به گلو یا دهان برمیگردد.
- دیسفاژی :باریک شدن مری که باعث میشود، احساس کنید غذا در گلو گیر کرده
علائم دیگر بیماری ریفلاکس اسید عبارتند از:
- درد در قفسه سینه
- افزایش بزاق
- ترش شدن دهان
- سوزش معده
- نفخ
- سیری بیش از حد
- آروغ زدن زیاد
- دل درد
- دیسفاژی :باریک شدن مری که باعث میشود احساس کنید غذا در گلو گیر کرده.
- گلودرد مزمن
درمان رفلاکس معده چیست؟
خیلی از افراد به دنبال درمان قطعی رفلاکس معده هستند. برای درمان رفلاکس معده پزشکان تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی را توصیه میکنند. این تغییرات برای بیشتر افراد مبتلا به رفلاکس معده کارساز است. درمان در واقع میزان رفلاکس را کاهش می‌دهد یا آسیب وارد‌شده به لبه‌ی مری به‌خاطر محتویات بالاآمده‌ی معده را بهبود می‌بخشد.
۱. دوری از بعضی غذاها و نوشیدنی‌ها
پزشکان توصیه میکنند از غذاها و نوشیدنی‌هایی که LES را ضعیف میکنند دوری کنید. این غذاها شامل شکلات، نعنا، غذاهای چرب، قهوه و نوشیدنی‌های الکلی می‌شوند.
غذاها و نوشیدنی‌هایی که می‌توانند به لبه‌ی مری آسیب وارد کنند مصرف نکنید. این غذاها شامل مرکبات، آب مرکبات، گوجه‌فرنگی و فلفل می‌شوند.
پرهیز از مصرف غذاهای دارای اسید بالا مانند آب مرکبات، گوجه فرنگی، ترشی ها و ادویه ها
پرهیز از مصرف غذاهی پرچرب، غذاهای سرخ کردنی، سس ها، غذاهای آماده از جمله سوسیس و کالباس، شکلات، نوشیدنی های شیرین شده، چای، قهوه، ترشی و غذاهای پرادویه تا حد امکان باید کاهش یابد.
از آنجایی که غذاهای ضدنفخ مثل نعناع و پونه باعث کاهش فشار اسفنگتر تحتانی مری می شود، بنابراین توصیه می شود این مواد غذایی محدود شود.
۲. کاهش حجم غذا
با کاهش غذای مصرفی‌تان می‌توانید علائم بیماری را کاهش دهید. غذاخوردن ۲ تا ۳ ساعت قبل از خواب هم می‌تواند رفلاکس را کمتر کند. وقتی ۲ تا ۳ ساعت قبل از خواب غذا می‌خورید، اسید معده‌ی شما کاهش می‌یابد و معده تا حدی خالی میشود.
۳. کاهش وزن
به‌علاوه، کاهش وزن معمولا علائم این بیماری را کمتر می‌کند. خیلی از افرادی که اضافه وزن دارند، وقتی لاغرتر می‌شوند کمتر دچار رفلاکس معده می‌شوند.
۴. ترک سیگار
سیگار کشیدن LES را ضعیف می‌کند. ترک کردن سیگار یکی از بهترین روش‌های بهبود علائم رفلاکس معده است.
۵. تغییر وضعیت خوابیدن
می‌توانید بالای تخت را ۱۵ سانت بالا بیاورید. یا روی تخت‌های مخصوص بخوابید. به این صورت جاذبه‌ی زمین کمک می‌کند تا مقدار کمتری از محتویات معده وارد مری شوند.
از بالش برای بلند کردن سر و بدن خود استفاده نکنید. این کار فقط باعث میشود فشار بیشتری به معده وارد شود
پرهیز از پوشیدن لباس تنگ به خصوص هنگام خواب می‌تواند کمک‌کننده باشد..
۶. داروهای ضداسید برای کاهش و درمان اسید معده
به‌همراه تغییراتی در رژیم و سبک زندگی، پزشک ممکن است دارو‌هایی هم تجویز کند.
ضداسید می‌تواند اسید معده و مری را خنثی و سوزش معده را متوقف کند. ضداسیدهای معمولی می‌توانند برای خیلی از افراد علائم بیماری را بهبود ببخشند.
ضداسید‌هایی که با عامل کف‌زا ترکیب شده‌اند هم برای برخی افراد مفید هستند. این مواد مانعی از جنس کف ایجاد میکنند. این کف اجازه نمی‌دهد رفلاکس معده اتفاق بیفتد.
اما استفاده‌ی بلندمدت از ضداسیدها هم عوارض جانبی دارد. این عوارض شامل اسهال، متابولیسم متفاوت کلسیم (تغییراتی در هضم و استفاده از کلسیم در بدن) و جمع‌شدن منیزیم در بدن می‌شوند.
منیزیم اضافی در بدن می‌تواند برای بیماران کلیوی خطرناک باشد. اگر برای بیش از دو هفته از ضداسید استفاده کردید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
اگر به رفلاکس و سوزش معده مزمن دچار هستید، پزشک ممکن است داروهای دیگری تجویز کند. این داروها موجب کاهش اسید معده می‌شوند و شامل بلاکرهای H2 هستند. این بلاکرها از ترشح اسید در معده جلوگیری میکنند. بلاکرهای H2 شامل این موارد می‌شوند: سیمتیدین، فاموتیدین، نیزاتیدین و رانیتیدین.
نوع دیگری از دارو، مهارکننده‌های پروتون پمپ (یا پمپ اسید) است. مهارکننده نوعی آنزیم است (پروتئینی که در سلول‌های تولید‌کننده‌ی اسید در معده وجود دارد). این آنزیم برای ترشح اسید لازم است. داروهای مهارکننده‌ی پروتون پمپ ازومپرازول، لانزوپرازول، اومپرازول، پنتوپرازول، رابپرازول، دگزلانپرازول و اومپرازول/بی‌کربنات سدیم را شامل می‌شوند.
چه هنگام حتما به پزشک خود مراجعه کنیم؟
- سوزش سر دلی که شدیدتر شده و تدارم بیشتری دارد
- وقتی غذا در هنگام بلع گیر می‌کند یا عمل بلع دردناک شده است(به خصوص در رابطه با خوردن غذاهای جامد یا قرص و کپسول)
- اگر سوزش سر دل باعث تهوع یا استفراغ شود(به خصوص اگر استفراغ خونی یا مواد سیاه رنگ دارید.)
- اگر همراه با سوزش کاهش وزن شدید یا غیر معمول دارید.
- اگر طولانی مدت دچار سرفه،احساس خفگی یا احساس توده در گلوی خود دارید.
- اگر داروهای ضد اسید معده را به مدت بیشتر از 2 هفته(یا بیشتر از مدتی که پزشک تجویز کرده)مصرف کرده اید و هنوز علایم سوزش سر دل را دارید.
- اگر به صورت طولانی مدت دچار خشونت صدا،wheezing شدید.
- اگر آسم دارید و بیماریتان تشدید شده.
- اگر ناراحتی ناشی از سوزش سر دل با فعالیت‌های روزمره‌تان تداخل دارد.
- اگر درد قفسه سینه‌تان همراه با درد گردن،فک،بازوها یا پاها ؛تنگی نفس،ضعف،نبض‌های نامنظم یا عرق باشد.
- اگر درد معده‌ی خیلی شدید دارید.
- اگر اسهال خونی یا قیری رنگ دارید.
