داخلی دیابت، غدد درون‌ریز و متابولیسم

با پرکاری تیروئید آشنا شوید

علل پركاري تيروئيد چيست؟

            دلايل متعددي براي آن وجود دارد:

  1. همه تيروئيد ممكن است فعاليت بيش از حد داشته باشد و توليد هورمون زياد شود كه به اين شكل بيماري گريوز يا گواتر سمي منتشر گويند.
  2. يك يا چند توده يا گره در تيروئيد افزايش فعاليت پيدا مي‌كنند. اگر توده يك عدد باشد گره سمي خودكار ناميده مي‌شود. چندين توده گواتر سمي چند گره‌اي ناميده مي‌شود.
  3. غده تيروئيد ممكن است دچار التهاب شود كه تيروئيديت ناميده مي‌شود و باعث آزاد شدن هورمون تيروئيد ذخيره در تيروئيد و پركاري تيروئيد ‌شود كه براي چند هفته تا چند ماه طول مي‌كشد.
  4. بعضي افراد ممكن است بيش از حد مورد نياز هورمون تيروئيد مصرف كنند و در آن‌ها علايم پركاري ظاهر شود.
  5. بعضي داروها مانند آميودارون و محلول لوگول حاوي مقدار زيادي يد مي‌باشد كه تيروئيد جهت توليد هورمون از آن استفاده مي‌كند. مصرف اين نوع داروها در بعضي افراد با ايجاد پركاري همراه است.

علائم و نشانه‌هاي پركاري تيروئيد چه مي‌باشد؟

  1. ضربان قلب 100-120 ضربه در هر دقيقه يا بيشتر.
  2. افزايش خفيف فشارخون
  3. تحريك‌پذير بودن
  4. افزايش تعريق
  5. ضعف عضلات به خصوص در ناحيه شانه, لگن و ران‌ها
  6. لرزش دست‌ها
  7. كاهش وزن علي‌رغم اشتهاي خوب
  8. ريزش مو
  9. جدا شدن ناخن از بستر
  10. تورم نوك انگشتان (چماقي شدن)
  11. كشيده شدن پلك بالا به سمت بالا
  12. تغيير در ضخامت پوست
  13. افزايش حركات دستگاه گوارش
  14. گواتر
  15. كاهش تعداد دفعات قاعدگي يا كاهش حجم خونريزي
  16. بزرگ شدن پستان در آقايان
  17. ضخيم شدن پوست در جلوي استخوان ساق پا
  18. چشم‌ها كه از حدقه بيرون زده است.

بيشتر اين علايم با درمان پركاري تيروئيد طبيعي مي‌شوند و ساير نشانه‌ها به درمان جداگانه نياز دارند.

پركاري تيروئيد چگونه درمان مي‌شود؟

  هدف اوليه از درمان طبيعي كردن سطح هورمون‌هاي تيروئيد مي‌باشد. در بيماراني كه علت پركاري تيروئيد مصرف زياد هورمون مي‌باشد بايد دوز دارو تنظيم شود. در كساني كه علت بيماري التهاب تيروئيد مي‌باشد چون بيماري خود محدود شونده است نياز به درمان اضافه ندارد. در مواردي كه علت پركاري تيروئيد بيماري گريوز يا گواتر مولتي‌ندولر يا گواتر گره‌اي منفرد سمي باشد درمان شامل يكي از موارد زير مي‌باشد:

1- داروهاي ضدتيروئيد خوراكي كه شامل متي‌مازول, كار بي‌مازول و يا پروپيل تيواوراسيل مي‌باشد كه براي بيماران با بيماري گريوز به مدت 5/1 تا 2 سال و براي علل ديگر پركاري تيروئيد كمتر مورد استفاده قرار مي‌گيرد. وقتي به طور مناسب تجويز شود در كنترل پركاري تيروئيد در عرض چند هفته موثر است. اين داروها عوارض جانبي نيز دارند از جمله بثورات پوستي, خارش يا تب و بندرت التهاب كبد يا كاهش گلبول‌هاي سفيد خون. بنابراين بيماران بايد جهت شناخت اين عوارض آموزش داده شوند. و اگر بيمار دچار زردي پوست, كهير يا خارش شديد, تب بالا يا گلو درد شديد شده بايد داروها را قطع نمود به پزشك خود مراجعه كند.

بعد از آن كه داروي ضدتيروئيد قطع شد احتمال برگشت پركاري تيروئيد وجود دارد.

2- يد راديواكتيو كه باعث از كار افتادن گواتر و يا كوچك شدن گره يا گره‌‌هاي سمي كه توليد كننده هورمون تيروئيد مي‌باشند, مي‌گردد. اين درمان بدون خطر است و در بالغين با پركاري تيروئيد به طور گسترده استفاده مي‌شود. اشعه توليد شده توسط اين مقدار يد باعث تخريب سلول‌هاي تيروئيد مي‌شود, ولي به علت آن كه غلظت آن در تيروئيد بيش از نقاط ديگر است, اشعه به ساير نقاط بدن آسيب نمي‌رساند. يد راديواكتيو به طور خوراكي به بيمار سرپايي تجويز مي‌شود. با اين كه مقدار زيادي از فعاليت ماده راديواكتيو ظرف چند روز از بدن خارج مي‌شود, اثرات آن روي غده تيروئيد ممكن است ظرف يك تا سه ماه طول بكشد. بيشتر بيماران با دوز واحد يد راديواكتيو بهبود مي‌يابند. عارضه جانبي اين درمان كم‌كاري تيروئيد مي‌باشد. مداركي وجود ندارد كه اين درمان باعث ايجاد سرطان در تيروئيد يا ديگر قسمت‌هاي بدن شود. در زنان ايجاد نازايي نمي‌كند و اين زنان قادر به تولد فرزندان سالم مي‌باشند. امروزه در بسياري از مراكز دنيا تجويز يد راديواكتيو براي درمان پركاري تيروئيد در نوجوانان استفاده مي‌شود.

3- جراحي تيروئيد يك درمان دائمي ديگر براي پركاري تيروئيد است. امروزه اين درمان كمتر توصيه مي‌شود زيرا نياز به بستري شدن در بيمارستان دارد و ايجاد مشكلات پس از جراحي از جمله ايجاد اسكار در گردن مي‌شود. به علاوه ممكن است باعث صدمه به ساختمان‌هاي نزديك به تيروئيد در گردن شود. عارضه ديگر كم‌كاري تيروئيد مي‌باشد كه اين عارضه به راحتي با قرص لووتيروكسين كه عارضه جانبي ندارد براي تمام عمر قابل درمان مي‌باشد.

4- داروهايي مانند پروپرانولول كه براي درمان علايم پركاري تيروئيد به كار مي‌رود تا ساير درمان‌ها اثر خود را بگذراند.

بسياي بيماراني كه براي پركاري تيروئيد درمان مي‌شوند دچار كم‌كاري دائم تيروئيد مي‌شوند و بايد به پزشك خود مراجعه كنند.

حنانه قاسمی
حنانه قاسمی متولد ۱۳۷۵ دانشجو پزشکی و علاقمند به دنیای سلامتی. دوست دارد یار این آشفتگی کوشش بیهوده به از خفتگی...

9 پاسخ به “با پرکاری تیروئید آشنا شوید”

  1. سلام خدمت شما و ممنون از سایت بسیار خوبتون.من در اینستاگرام و همینطور در سایت چمونه همه مطالب را میخوانم و خیلی عالی هستن و خیلی هم کمک کرده بهم.
    من یه بار به دکتر مراجعه کردم و گفتن که شما تیروئید کم کار دارید.
    میخواستم از شما بپرسم که این تیروئید کم کار خطرناکه و یا با خوردن دارو خوب میشه؟ممنون میشم در این زمینه من رو راهنمایی کنید.

  2. با سلام
    من یک سوال داشتم درباره تیروئید ممنون میشم که به من کمک کنید.
    من چهار سال هست که تیروئید کم کار دارم و زیر نظر دکتر هم هستم و هر یک ماه یکبار نوبت دارم.
    من هر باری که دکتر میرم برام قرص هارو کم و زیاد میکنه و هر بار که این قرص هارو ازش کم میکنه بعضی وقت ها حالم بد تر میشه.میخواستم ببینم مشکلی نداره و یا خطرناک نیست که حالم بد میشه؟
    خیلی ممنون از این مطالبی که در این سایت میزارید و سایت بسیار عالی هست و مطلب هایی که میزارید واقعا عالی هستن.
    باتشکر از سایت بسیار خوبتون

  3. با عرض سلام خدمت شما و ممنون از سایت بسیار خوبتون.
    من بعضی عضله های پاهام میگیره و حالت خستگی بهم دست میده.
    یه بار از یکی از دوستانم پرسیدم گفتند که ممکنه تیروئید باشه.
    میخواستم ببینم که این علائم مال تیروئید هست؟
    و اگه تیروئید هست پر کاره یا کم کار؟
    خیلی تشکر میکنم از شما و سایت خوبتون.
    محمد رضا سلطانی هستم از کرمان

    باتشکر.

  4. با عرض سلام خدمت شما و ممنون از سایت بسیار خوبتون.
    من بعضی عضله های پاهام میگیره و حالت خستگی بهم دست میده.
    یه بار از یکی از دوستانم پرسیدم گفتند که ممکنه تیروئید باشه.
    میخواستم ببینم که این علائم مال تیروئید هست؟
    و اگه تیروئید هست پر کاره یا کم کار؟
    خیلی تشکر میکنم از شما و سایت خوبتون.
    محمد رضا سلطانی هستم از کرمان

    باتشکر.

  5. سلام خدمت شما من دو ماه هست که تو این سایت چمونه میام مطالب هارو میخونم و خیلی هم عالی هستن و اطلاعات پزشکی بالا رفته.
    سوالم این بود که بیماری تیروئید در کودک ها هم هست و یا برای بزگسالان هست؟
    و اینکه این توده های سمی که گفتید خطر ناک نیستند ؟

    باز هم تشکر میکنم از شما و سایت بسیار عالی چمونه

  6. باسلام خدمت شما
    سوالی درمورد تیروئید داشتم.
    میخواستم ببینم که گرفتن ماهیچه های پا و خستگی هم ممکنه علائم های تیروئید پرکار باشه یا خیر؟
    ممنون میشم منو راهنمایی کنید.
    باتشکر از سایت بسیار خوبتون من هر دفعه که مطالب جدیدی فرستاده میشه مطالعه میکنم و خیلی هم به دردم خورده و اطلاعاتم بالا رفته.

    با تشکر از چمونه

  7. سلام
    میخواستم تشکر کنم از سایت چمونه و مطالب مفیدی که میزارید و این خیلی عالیه که این همه مطالب رایگان هستند و در همه زمینه های پزشکی سوالی داشتم جوابم را پیدا کردم.
    ممنون از سایت بسیار عالی چِمونه.

  8. سلام
    من دو تا از این علائمی که نوشتید رو دارم افزایش خفیف فشار خون،ریزش مو.
    یعنی اگر هم ممکن باشه که من تیروئید پرکار داشته باشم چیز خطرناکی که نیست؟
    و یا با خوردن دارو کنترل میشه یا کاملا خوب میشه؟

    خیلی ممنون از سایت چمونه
    و ممنون از این همه مطالب پزشکی در هر زمینه بیماری واقعا متشکرم.

  9. سلام خسته نباشین
    اینکه شما گفتید اگه خوردن داروی ضد تیروئید قطع شود احتمال برگشد وجود دارد،یعنی ممکنه که تا اخر عمر دارو بخوریم؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *