دیسفاژی، به معنی سختی دربلع است و باید از درد در بلع افتراق داده شود. دیسفاژی، ممکن است با بلع مواد جامد یا مایع، یا هر دو همراه باشد. درد دربلع، اودینوفاژی است که خود با عمل بلع تداخل ندارد.
علل دیسفاژی:
الف) مادرزادی
آترزی مری : نوعی ناهنجاری مادرزادی در دستگاه گوارش است. ممکن است با پلی هیدرآمنیوس مادری همراه باشد. نوزاد، ترشح بزاق، ناتوانی در بلع غذا، تولید موکوس کف آلود، حملات خفگی، حملات سیانوز و عفونت های قفسه سینه را نمایش خواهد داد.
ب) اکتسابی
درون مجرا:
- تکه مواد غذایی
- جسم خارجی
ممکن است سابقه بلع جسم خارجی مثل سکه (کودکان) یا دندان مصنوعی (افراد مسن) وجود داشته باشد. گاهی، سابقه ممکن است مربوط به اخیر نباشد.
در مورد تکه های مواد غذایی، غیر معمول است که علت دیسفاژی باشد، بدون اینکه تنگی زمینه ای وجود داشته باشد.
درون دیواره:
- تنگی سوختگی
- رفلاکس معده
- تنگی های التهابی
- کاندیدیازیس
- سرطان
- سابقه رادیوتراپی قبلی
- اسکلرودرمی
- آشالازی
- سندرم پلامر_وینسون
- بیماری شاگاس
درحضور یک تنگی سوختگی معمولا سابقه مصرف مواد سوزنده وجود دارد، بجز در اختلال روانی که مکن است سابقه مشخص نباشد. شروع درد و دیسفاژی ناگهانی خواهد بود، ممکن است با درمان مناسب بهبود یابد تا بعد از چندین ماه به علت تنگی عود نماید.
بیماران دچار تنگی التهابی به علت رفلاکس معده همراه فتق هیاتوس، سابقه درد سوزشی خلف جناغی و رفلاکس اسید که در وضعیت خوابیده و دولا شده بدتر می شود، وجود دارد.دیسفاژی که معمولا با شروع تدریجی است و بیمار ممکن است محل دیسفاژی را در سطح انتهای تحتانی جناغ نشان دهد.
کاندیدیازیس مری، ممکن است سبب دیسفاژی شود و معمولا در بیماران دارای سرکوب ایمنی رخ دهد.
آشالازی، اختلالی است که در آن از بین رفتن شبکه عصبی میانتریک مری رخ می دهد که سبب از دست رفتن انقباض های مری و نارسایی اسفنکتر تحتانی مری برای ریلکس شدن در پاسخ به بلع، روی می دهد. معمولا بین 30 تا 50 سالگی رخ می دهد. دیسفاژی ممکن است متناوب باشد و سپس به طور پیشرونده بدتر شود.
در سرطان، دیسفاژی معمولا با شروع سریع است. در ابتدا، درمورد جامدات و سپس در مورد مایعات می باشد. ممکن است با کاهش وزن، بی اشتهایی وعلائم کم خونی همراه گردد. سابقه آشالازی یا مری بارت وجود دارد.
دیسفاژی با گیرکردن غذا در انتهای فوقانی مری در خانم میانسال، ممکن است سندرم پلامر_وینسون را مطرح نماید. این سندرم به علت وجود پرده ای در مری فوقانی می باشد. شرایط پیش بدخیم است.
در اسکلرودرمی، بیمار تغییرات قابل توجه در پوست، دور لب، در انگشتان دارد و میتواند تغییراتی در مری فرد ایجاد شود.
بیماری شاگاس، بسیار نادر است و با تخریب شبکه عصبی میانتریک همراه با عفونت تریپانوزوم است. علائم مشابه علائم آشالازی است.
خارج از دیواره
- گواتر
- سرطان ریه
- لنفادنوپاتی
- تومور های مدیاستن
اختلالات عصبی عضلانی
- سکته مغزی
- سندرم گیلن باره
- میاستنی گراویس
- بیماری نورون محرکه
