تمام آنچه که باید در مورد روماتیسم بدانید
به طور کلی روماتیسم را می توان توصیفی برای درد اندام های حرکتی قلم داد کرد .این بیماری استخوان ها و مفاصل و بافت همبند را درگیر می کند. روماتیسم التهابی کنترل نشده است که به هر قسمتی از بدن از جمله مفاصل، کلیه ها، چشم، ریه یا مغز، صدمه می زند. این التهاب در ابتدا باعث بروز درد، تورم و یا خشک شدن مفاصل می شود اما ممکن است اندام های دیگر بدن نیز دچار این بیماری شوند.
چنین التهاب همراه با درد، تورم و افزایش گرمای مفصل بروز می کند. روماتیسم مفصلی ، آرتریت روماتوئید و روماتیسم قلبی ، تب روماتیسمی نامیده می شود و به علم مطالعه و درمان این گروه از بیماری ها روماتولوژی می گویند. روماتیسم قلبی و مفصلی در زنان شایعتر از مردان می باشد .اما روماتیسم ستون فقرات در مردان رواج بیشتری دارد.
علائم روماتیسم مفصلی
مهمترین علائم روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید خشک شدن مفاصل و درد زیاد آنها به ویژه در دست ها است که در عرض چند ماه ایجاد شده و به مرور زیادتر می شود . احساس مریضی عمومی و خستگی مفرط سایر علایم این بیماری هستند
علائم روماتیسم مفصلی 3 دسته می باشند :
- علائم عمومی روماتیسم
در 70% موارد، روماتیسم مفصلی با علائم عمومی مانند ضعف، کاهش اشتها، درد مبهم عضلات و احساس خستگی همراه می باشد. ممکن است این علائم در بیمار ، مدت ها قبل از ایجاد درد و تورم مفاصل، ظاهر شود. - علائم مفصلی
در 30 درصد باقیمانده روماتیسم مفصلی با این علائم شروع می شود که عبارتند از :
• تورم مفصل
• درد مفصل که با حرکت آن یا فشار بر آن بیشتر میشود
• قرینه بودن مفاصل درگیر
• لنگان راه رفتن در مواردی که مفاصل اندام تحتانی درگیر میشوند
• احساس خشکی مفصل که اغلب در صبح بیشتر است و بعد از گذشت چند ساعت بهتر میشود
3.علائم غیر مفصلی
این علائم در 40% بیماران روماتیسمی وجود دارد و بیشتر در بیمارانی که Rheumatoid factor (فاکتور رماتوئید) در آزمایش خون آنها بالا است دیده می شود. مهمترین این علائم عبارتند از:
• التهاب در اطراف تاندون ها
• درگیر شدن عروق خونی در هر جایی از بدن :این درگیری بیشتر در عروق پوست و دستگاه عصبی است اما می تواند در عروق خونی روده، طحال، لوزالمعده، ریه، کبد، گره های لنفاوی و کبد نیز باشد. چنانچه در بخش سلامت نمناک بیشتر خواهیم گفت درگیری عروق در هر کدام از این قسمت ها ، علائم مخصوص به آن عضو را به وجود می آورد .
• درگیر شدن بافت ریه و پرده های اطراف آن که میتواند موجب تنگی نفس شود
• برجستگی های بدون درد زیر پوست که به آنها ندول های روماتیسمی Rheumatoid nodules میگویند و در یک چهارم بیماران وجود دارد.
• درگیر شدن و آسیب چشم در یک درصد از بیماران؛ سفیدی چشم ملتهب ، قرمز و خشک می شود.
• تب
• کم خونی
بیماری های پوستی و مفصلی چه ارتباطی با یکدیگر دارند ؟
به جز مفاصل و ستون مهره ها که درگیر روماتیسم می شوند، پوست مهمترین عضو درگیر با این بیماری است که اولین علائم این بیماری در آن ظاهر می شود. همچنین پوست ، اولین مشکلات و مقاومت ها را نسبت به درمان دارویی این بیماری نشان می دهد. به جز پوست ؛ کلیه ها، ریه، مغز و چشم ها نیز در معرض خطر این بیماری قرار می گیرند.
کدام مفاصل در بیماری رماتیسم آسیب می بینند ؟
بیشترین آسیب مفصلی در بیماری روماتیسم بر روی مفصل های انگشتان دست، مچ دست، پا و مچ پا می باشد. اما با این وجود دیگر مفاصل از این بیماری در امان نیستند . مانند زانو، مفصل ران، شانه، آرنج و گردن. یکی از خصوصیات بارز این بیماری ، درگیری متقارن مفاصل در هر دو طرف بدن است ، مثلا مچ هر دو دست درگیر این بیماری می شوند.
مشکلاتی که با روماتیسم مفصلی همراه می شوند
در افرادی که دچار روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید هستند مشکلات خاصی بیشتر از افراد معمولی در آنها دیده می شود که عبارتند از:
• بیماری های قلبی عروقی: حمله قلبی می تواند هم بر اثر افزایش فشار خون و کاهش سطح فعالیت بدنی در بدن بیماران روماتیسمی رخ دهد و هم می تواند بر اثر داروهای مصرفی بیمار به وجود آید .
• کم خونی
• عفونت مفصلی یا عفونت در دیگر نقاط بدن: هم بیماری و هم داروهای مصرفی بیمار می تواند منجر به عفونت شود .
• پوکی استخوان: بیماری روماتیسم می تواند خود علتی برای ابتلا به پوکی استخوان باشد، از سوی دیگر داروهای مورد مصرف برای این بیماری نیز پوکی استخوان را به وجود می آورند. بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی به دلیل داشتن درد زیاد و کاهش فعالیت بدنی، بیشتر مستعد ابتلا به پوکی استخوان یا استئوپروز هستند.
• سندروم کانال کارپ
• پارگی تاندون های پشت مچ دست
• جابجایی و دررفتگی مهره های بالایی گردن که فشار به نخاع و بروز علائم عصبی را به دنبال دارد
درمان رماتیسم مفصلی دست ها
پس از تشخیص این بیماری برای درمان ، متخصص روماتولوژیست برای کاهش درد و تورم و همچنین جلوگیری از سرعت پیشرفت روماتیسم ، داروهایی برای بیمار تجویز می کند . متخصص فیزیوتراپی هم می تواند با کمک نرمش های مخصوص ، حرکت مفاصل را در حد قابل قبولی نگه دارد ، همچنین با استفاده از بریس هایی مفاصل را در وضعیت های مناسب قرار داده تا علاوه بر کاهش درد ، کارآیی بهتری داشته باشند.
اما اگر روند رشد بیماری خارج از کنترل باشد و بیماری پیشرفت کرده باشد ، باید از روش جراحی استفاده نمود.
متخصص ارتوپد جراحی خاصی را انجام میدهد که مهمترین آنها عبارتند از:
• آزاد کردن رباط عرضی مچ دست برای درمان علائم سندروم کانال کارپ
• خارج کردن برجستگی های زیر پوست که به آنها ندول Nodule میگویند به توسط عمل جراحی
• در موارد آسیب شدید مفصل، تعویض آن با مفصل مصنوعی
• خارج کردن لایه سینوویال مفصل مبتلا
• در صورت تخریب شدید مفصلی جوش دادن استخوان های دو طرف مفصل در موارد خاص
• درمان پارگی تاندون دست با پیوند تاندون یا جابجا کردن تاندون ها
• خارج کردن برجستگی های استخوانی و یا خارج کردن لایه سینوویال اطراف تاندون های دست . هر دو این عوامل میتوانند تاندون را تحت فشار قرار دهند
درمان گیاهی روماتیسم
برای درمان خانگی روماتیسم در طب سنتی، داروهای گیاهی وجود دارد که می تواند موجب تسکین درد و بهبود بیماری شود.
برخی از این داروهای گیاهی برای درمان عبارتند از:
درمان با زنجبیل
زنجبیل یکی از گیاهان خوشبو و خوش طعمی است که به عنوان یک چاشنی معطر، عطر و طعم بینظیری در غذاها به وجود می آورد . علاوه بر این ، خواص دارویی فوق العاده ای دارد. زنجبیل برای کاهش دردهای مفصلی بسیار مفید است.
برای درمان روماتیسم و کاهش درد مفاصل ، 6 قاشق چای خوری پودر زنجبیل را با سه قاشق چای خوری فلفل سیاه و 6 قاشق چای خوری پودر دانه زیره سیاه مخلوط کنید . و روزی سه بار نصف قاشق چایخوری از آن میل کنید تا شاهد تاثیر فوق العاده آن باشید.
درمان با عسل
عسل سرشار از خاصیت و یک داروی فوق العاده برای درمان انواع بیماری ها است. حتی در قرآن نیز به خواص شگفت انگیز و معجزه آسای عسل اشاره شده است . در کنار داروهای شمیایی می توان روزانه یک قاشق عسل طبیعی را با چند قطره روغن سیاه دانه مخلوط کرده و مصرف کنید. این ترکیب دردهای ناشی از التهاب مفاصل را کاهش می دهد.
همچنین می توان مقداری موم عسل، سیاه دانه، روغن کافوری و روغن زیتون را با یک نسبت مساوی با یکدیگر ترکیب کرده و قبل از خواب روی موضع دردناک بمالید. سپس برای گرمتر شدن آن ، روی ضماد را با پارچه ای ببندید.
درمان با زردچوبه
این ادویه پر خاصیت علاوه بر چاشنی بینظیر در غذاها، در درمان بسیاری از بیماری ها نیز موثر است. یکی از این بیماری ها، روماتیسم است که برای درمان و کاهش دردهای ناش از آن می توان از زردچوبه استفاده نمود.
