اگر به شنا کردن اردک در آب توجه کنیم ما تنها قسمتی از بدن او را میبینیم که به آرامی بر روی آب در حال حرکت است، درحالیکه متوجه تقلای این اردک که با تلاش پاهای خود را تکان میدهد تا حرکت کند، نمیشویم. اردک پاهای خود را در جهتهای مختلف با شدت تکان میدهد تا هم تعادل خود را حفظ کند، هم در مسیری که میخواهد، به جلو برود و هم اینکه غرق نشود.
جالب است بدانید که اصطلاح سندرم اردک توسط پژوهشگران دانشگاه استنفورد بعد از بررسی پستهای مجازی چند دانشجو که خودکشی کرده بودند ابداع شد. آنها پستهای شاد و نقلقولهای امیدبخشی را در فضای مجازی منتشر کرده بودند و خبر خودکشی آنها برای همه عجیب بود!
گرچه سندروم اردک به عنوان یک اختلال روحی رسمی در نظر گرفته نشده است، اما به طور گسترده ای در بین دانشجویان و افراد فارغ التحصیل مشاهده می شود. در این بیماری روحی فرد کاملا آرام و شاد به نظر می رسد اما در حقیقت تلاش میکنند تا با مشکلات زندگی خود کنار بیایند و دائما در ذهنش غوغایی بهپاست و در درون برای حفظ این شادی و آرامش تلاش زیادی میکند. علت انتخاب نام سندروم اردک برای این سندرم همین وجه تشابه است.
به طور کلی از جمله دلایل به وجود آمدن این سندروم میتوان به افسردگی، اضطراب، عزت نفس و اعتماد به نفس پایین، اختلال بدریخت انگاری، توجه بیش از حد به قضاوت دیگران، احساس یأس و ناامیدی، تشویق فرد به رقابت بیشتر، کمال گرایی بیش از حد و مواردی از این قبیل اشاره کرد.
اما همانطور که گفته شد این سندرم در میان دانشجویان و فارغالتحصیلان شیوع بیشتری دارد، لذا عوامل خطرزای خاصی در تجربیات دانشجویی وجود دارند که طی آن شرایط سندرم اردک در مرحله خطرناک قرار خواهد گرفت. برای مثال می توان به زندگی به دور از خانواده برای اولین بار، افزایش قابل توجه دروس نسبت به دوران دبیرستان، فشارهای اجتماع و خانواده برای کسب موفقیت و محافظت بیش از اندازه والدین از فرزندان (فرزندپروری هلیکوپتری) که طی آن والدین تمایل بسیاری در دخالت در زندگی فرزندانشان دارند، اشاره کرد.
همچنین اگر کمی به فضای مجازی دقت کنید متوجه میشوید که متاسفانه افراد زیادی در آن مبتلا به سندروم اردک هستند که به صورت افراطی سعی در شاد نشان دادن خودشان و عکس یا فیلم گذاشتن از خوشیهایشان هستند و این تصویری دور از واقعیت را به سایرین نشان میدهد که به نوبه خود تبعات روانی و اجتماعی منفی برای جامعه به همراه دارد.
در واقع وجود سندرم اردک میتواند یادآور این نکته باشد که هنگامی که افرادی را آرام و شاد میبینیم، فکر نکنیم که هیچ مشکلی در زندگی خود ندارند. سندرم اردک به ما میگوید که ما خیلی چیزها را از زندگی آدمها نمیدانیم! در مورد پولدارها، موفقها، مشهورها و… . ما فقط سطح آرام و مطلوب زندگی آنها را میبینیم کو تقلاها و تلاشهایشان در لایه پنهان زندگی آنها و دور از چشم ماست. پس باید حواسمان باشد که ظاهر زندگی آنها را با باطن زندگی خود مقایسه نکنیم…