سیستم ادراری و کلیه‌ها

علل دفع خون در ادرار

تیره شدن ادرار می تواند توسط خون یا دیگر عوامل مانند غذا یا دارو رخ دهد؛ اما همیشه پیدا کردن علت اصلی مهم است. حضور خون در ادرار یا هماچوری (hematuria) می تواند یک نشانه از شرایط طبی خاصی باشد که کلیه ها، مثانه، مجاری ادراری یا پروستات را تحت تاثیر قرار داده است. طبیعی است که شما با دیدن خون در ادرار احساس نگرانی کنید. اگر ادرار شما صورتی، قرمز یا قهوه ای است ممکن است در حال تجربه ی هماچوری (hematuria) باشید. مقدار کمی از خون می تواند رنگ ادرار شما را تغییر دهد؛ همچنین ممکن است لخته های خون بزرگتر دفع کنید.

البته تغییر رنگ ادرار همیشه به این معنا نیست که در ادرار خون وجود دارد؛ زیرا برخی از غذاها مانند ریواس، شاه توت و چغندر، برخی از داروها و ویتامین ها می توانند باعث تغییر رنگ ادرار شما شوند.

بهتر است هر زمان متوجه تغییر رنگ ادرار خود شدید با پزشک خود مشورت کنید تا مشخص شود این تغییر بی ضرر یا جدی است. زمانی که شما (hematuria) را تجربه می کنید گلبول های قرمز خون از کلیه ها یا مجرای ادرای به ادرار شما نشت می کنند. حضور خون در ادرار همیشه به معنای بیماری جدی نیست اما به عنوان علامت هشداردهنده باید در نظر گرفت.

اگر شما در ابتدای جریان ادرار خون مشاهده می کنید منشاء خون ریزی می تواند پیشابراه باشد. اگر در اواسط جریان ادرار خون دیدید ممکن است منشاء آن از مثانه، کلیه ها یا حالب ها باشد. اگر در انتهای جریان ادرار خون مشاهده کردید شاید علت در مثانه یا پروستات باشد. 

هماچوری 2 حالت دارد:

  • هماچوری آشکار یا gross که آن فرد خودش خون در ادرار می بیند.
  • هماچوری میکروسکوپی که بیمار خون در ادرار نمی بیند ولی بر اساس آزمایش مشخص شده است.

علائم همراه با دفع خون در ادرار یا hematuria  

  • احساس ناراحتی یا درد موقع دفع ادرار
  • فوریت در دفع ادرار
  • تکرر ادرار
  • کاهش وزن
  • تب
  • تهوع یا استفراغ
  • درد شکمی
  • لرز

علل وجود خون در ادرار (هماچوری)

  • سنگ های کلیه یا مثانه
  • بیماری های کلیه
  • آسیب دیدن کلیه
  • بزرگ شدن خوش خیم پرستات یا (BPH (benign prostatic hyperplasia
  • عفونت های مجرای ادراری
  • عفونت های کلیه
  • سرطان کلیه، مثانه یا پیشابراه
  • آنمی داسی شکل
  • سرطان مثانه: اگر سن شما بالای 35 سال است و سیگار مصرف می کنید وجود خون در ادرار اغلب نشانه ی سرطان مثانه است.
  • برخی از داروها مانند آسپرین، پنی سیلین، هپارین، سیکلوفسفامید و ضدانعقادها نظیر وارفارین، ریواروکسابان، دابی گاتران یا اپیکسابان
  • ورزش شدید هم می تواند سبب هماچوری شود؛ احتمالا به این خاطر که می تواند سبب وارد شدن تروما به مثانه، کم آب شدن بدن یا شکسته شدن گلبول های قرمز خون شود. اگر شما یک دونده هستید یا ورزش شدید کرده اید و در ادرار خود خون مشاهده کردید با پزشک خود تماس بگیرید.

ممکن است منشاء خون ریزی از دیگر قسمت های بدن باشد

  • مانند خون ریزی واژینال در زمان قاعدگی
  • انزال در مردان (اغلب به خاطر مشکلات پروستات)
  • هموروئید

علت لخته های خون کوچک در ادرار چیست؟

از علل شایع آن عفونت مجاری ادراری، سنگ های کلیه و مشکلات پروستات هستند که می توانند گاهی باعث ایجاد حالتی شبیه دانه های قهوه در ادرار شوند. اگر شما در ادرار خود لخته مشاهده کردید حتی لخته های کوچک خون باید با پزشک خود تماس بگیرید. لخته های بزرگ می توانند باعث انسداد جریان ادرار و ایجاد ناراحتی شوند و اغلب یک نشانه از شرایط طبی اورژانسی هستند. اگر در ادرار خود لخته هایی با شکل های مختلف مشاهده کردید برای مثال به شک کرم، ممکن است نشانه ی این باشد که خون ریزی از پیشابراه یا مثانه را تجربه می کنید. اگر دفع لخته ها دردناک است ممکن است منشاء آن از حالب ها (مجاری متصل کننده ی کلیه ها به مثانه) باشد.   

آیا کم آب شدن بدن می تواند علت دفع خون در ادرار باشد؟

در حالی که کم آب شدن بدن خیلی کم احتمال دارد که به طور مستقیم باعث هماچوری شود اما می تواند به طور غیرمستقیم اثرگذار شود. برای مثال حجم کم ادرار که به دلیل کم آبی پایدار و طولانی بدن رخ دهد می تواند منجر به تشکیل سنگ کلیه و هماچوری شود. کم آب شدن بدن به دنبال ورزش شدید نیز شاید باعث هماچوری شود.

دفع خون در ادرار کودکان

هم دفع خون آشکار در ادرار و هم دفع خون میکروسکوپی در ادرار کودک می تواند نشانه ای از بیماری یا خطر پیشرفت به سمت یک بیماری باشد. تغییر رنگ ادرار می تواند ناشی از مصرف برخی از داروها یا غذاها در کودک رخ داده باشد. در صورت تغییر در رنگ ادرار کودک والدین باید با پزشک مشورت کنند. دفع خون در ادرار کودکان می تواند نشانه ای از موارد زیر باشد:

  • بیماری کلیه ی پلی کیستیک
  • سنگ های کلیه
  • نفریت ارثی
  • سندرم Alport
  • آنمی داسی شکل
  • کیست های کلیوی
  • ممکن است که کودک شما هماچوری خوش خیم فامیلی داشته باشد که می تواند به این معنا باشد که کودک شما بیماری خاصی ندارد.

نشانه های همراه با hematuria در کودکان

اگر هماچوری در کودکان میکروسکوپی باشد والدین ممکن است برای جست و جوی علت موارد زیر به پزشک مراجعه کنند:

  • پف آلود بودن اطراف چشم ها
  • تورم دست ها یا پاها
  • درد شکم یا کشاله ی ران
  • کم بودن برون ده ادراری
  • تکرر ادرار
  • درد حین ادرار کردن
  • خیس کردن خود

منبع: everydayhealth.com

زهرا قاسمی
زهرا قاسمی هستم، دانشجوی سال 5 پزشکی. با آرزوی سلامتی جسم و روح برای تمام هموطنانم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *