پوست، مو . زیبایی

لیکن پلان چیست ؟

لیکن پلان چیست ؟

لیکل پلان جزء بیماری های التهابی طبقه بندی می شود و می تواند به طور همزمان پوست و مخاط را درگیرکند.

لازم به ذکر است که در لیکن پلان در بیش از 80 درصد موارد مخاط درگیر است.این بیماری در زنان و مردان به میزان یکسان دیده می شود و گفته می شود در سنین 30 تا 60 سالگی یا میانسالی شایع تراست. بیماری لیکن پلان مسری نیست و از فردی به فرد دیگر سرایت نمی کند.

اتیولوژی یا سبب شناسی:

علت این بیمای هنوز ناشناخته است اما شواهدی دال بر ایمونولوژیک و اتوایمیون بودن (خودایمنی) یافت شده است. در این بیماری حضور سلول های لنفوسیت T در لایه ی درمیس فوقانی دیده می شود.

بیماری لیکن پلان همراهی بیشتری با بیماری های خود ایمنی دارد .

البته موارد زیر تا حدی در ایجاد آن مطرح شده اند:

  • سابقه ی خانوادگی
  • بیماری پیوند علیه میزبان : به عنوان مثال در کسانی که پیوند مغز استخوان دریافت کرده اند.
  • هپاتیت C که یک بیماری کبدی محسوب  می شود.
  • داروها : نظیر پنی سیلین، طلا، متیل دوپا، کلروکین، تماس با مواد شیمیایی مورد استفاده در فیلم سازی
  • هم چنین استرس شدید هم می تواند در شروع سیر بیماری دخیل باشد.

تظاهرات بالینی :

  • درگیری پوست :

ضایعات به صورت پاپول می باشند. خارش داراند و خارش به عنوان تظاهر شایع بیماری است. مسطح و چندضلعی اند که به رنگ بنفش ارغوانی دیده می شوند. پس یعنی 5 ویژگی مهم دارند.در مورد رنگ ضایعات گفته می شود که در ابتدای سیر بیماری به رنگ صورتی تا سفید اند ولی با گذشت زمان ارغوانی  می شوند. (در درماتولوژی پاپول به ضایعات قابل لمس پوست با ابعاد کمتر 0.5 سانتی متر گفته می شود.) ضایعات خشک اند و تمایل به پوسته ریزی دارند.

هم چنین در سطح ضایعات  خطوطی سفید به شکل شبکه ی تورمانند دیده میشود که با عنوان استریای ویکهام معروف است و با اضافه کردن روغن ایمرسیون بهتر دیده می شود . نکته ی مهم در این بیماران وجود پدیده ای به نام فنومن کوبنر است. به این صورت که در محل ضربه و خارش پاپول های گفته شده به صورت خطی ظاهر می شوند. از محل هایی که به طور شایع ضایعات در آنجا دیده می شود می توان به سطح فلکسور (ناحیه ی مجاور کف دست) مچ وساعد دست و نیز ساق و قوزک پا اشاره کرد .

  • درگیری دهان :

در اکثر موارد به صورت خطوط  شبکه مانند سفید رنگ دیده می شود که غیر خون ریزی دهنده اند و غیر زخمی شونده اند .

درگیری دهان به صورت زخمی شونده هم می تواند باشد که در این صورت احتمال سوار شدن کارسینوم سلول سنگفرشی روی آن وجود دارد . بنابراین این ضایعات حتما باید نمونه برداری شوند. ضایعات شاید با سوزش و درد همراه باشند . البته به این نکته نیز توجه کنید که درگیری دهانی می تواند همراه با پوست یا حتی تنها دیده شود .

احتمال درگیری مخاط واژن یا مقعد با شیوع کمتر وجود دارد.

  • درگیری موها :

می تواند سبب آلوپسی یا همان ریزش مو به صورت دائمی شود که اسکار آن نیز دائمی می باشد . این مورد بیشتر در لیکن پلان نوع فولیکولار دیده می شود که پاپول ها در اطراف فولیکول های موها تجمع می یابند.

  • درگیری ناخن ها :

شایع ترین علامت نازکی صفحه ی ناخن است .هم چنین ورقه ورقه شدن ناخن ها و تشکیل شیارهای طولی در ناخن ها نیز می تواند دیده شود .

تشخیص :

به صورت بالینی است . البته هنگام معاینه نباید فقط به پوست توجه کرد بلکه سایر محل هایی که امکان درگیری وجود دارد و در بالا ذکر شد نیز باید مورد معاینه قرار گیرند .لازم به ذکر است که بیوپسی (نمونه برداری) از ضایعات تشخیص را تایید می کند .از تشخیص های افتراقی این بیماری می توان به ضایعات سیفلیس مرحله دوم ، پسوریازیس، پیتیریازیس روزه و بثورات دارویی و ویروسی اشاره کرد .

پیش آگهی : به طور معمول لیکن پلان در عرض یک سال بهبود می یابد .(نقل است که 50 درصد موارد در عرض 9 ماه و  85 درصد موارد در طی 18 ماه  امکان بهبودی خودبه خود وجود دارد) .البته در موارد با درگیری موها و ناخن امکان طولانی تر شدن سیر بیماری وجود دارد .

هم چنین امکان عود بیماری در برخی موارد وجود دارد .

درمان :

برای کنترل خارش می توان از گروه دارویی آنتی هیستامین ها استفاده کرد . مصرف استروئید های سیستمیک نیز طبق نظر پزشک معالج  و برای هر بیمار متفاوت است. در مواردی نیز طبق نظر متخصص نوردرمانی توصیه می شود. از طرفی حفظ آرامش و پرهیز از استرس برای کنترل سیر بیماری توصیه شده است .

زهرا قاسمی
زهرا قاسمی هستم، دانشجوی سال 5 پزشکی. با آرزوی سلامتی جسم و روح برای تمام هموطنانم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *