ادراری تناسلی اطفال سلامت مردان

کریپتورکیدیسم یا بیضه ی نهفته

به طور کلی بیضه ها در ماه 7 تا 9 بارداری از شکم جنین (فضای رتروپریتوئن) وارد محلی به نام کانال inguinal می شوند تا از طریق آن به کیسه ی بیضه (اسکروتوم) مهاجرت کنند. دمای کیسه ی بیضه حدود 3 درجه از ناحیه ی مرکزی بدن پایین تر است و این دما مناسب برای ساخت اسپرم در زمان بلوغ است. اما اگر این روند مهاجرت به داخل کیسه ی بیضه صورت نگیرد، فرد با cryptorchidism یا همان بیضه ی نهفته رو به رو خواهد بود. البته گفته می شود که امکان دارد در اکثر موارد تا 1 سال بعد از تولد نزول بیضه ها خود به خود رخ دهد.

شیوع این عارضه 3 درصد در نوزادان رسیده (تولد بعد از 37 هفته کامل بارداری ) است. لازم به ذکر است که در نوزادان با تولد قبل از 37 هفته شیوع بیشتری دارد و به 30 درصد می رسد.

کریپتورکیدیسم در هنگام تولد یا همان ابتدای دوران شیرخواری با مشاهده ی ساک خالی بیضه ها تشخیص داده می شود.

عوارض عدم نزول بیضه

  • خطر کاهش میزان باروری: حتی بعد از جراحی باروری در این افراد 100درصد کامل نیست. البته اگر فقط بیضه ی یک طرف نزول نکرده باشد و یا خیلی زود اقدام برای جراحی صورت گیرد 80 تا 90 درصد باروری افراد می تواند حفظ شود.
  • بروز بدخیمی در بیضه: که 4 تا 10 برابر بیشتر از افراد عادی است. هر چه جراحی در سن پایین تری صورت گیرد خطر بروز کنسر کمتر می شود. اما اگر جراحی در سن بالاتری صورت گیرد ریسک بدخیمی در بیضه از بین نمی رود و هدف از جراحی مهیا کردن شرایط برای معاینه ی بیضه ها و کشف بدخیمی هاست.
  • آسیب پذیری بیضه ها در شکم در برابر ضربات و تروماها، نسبت به حالتی که بیضه ها در محل طبیعی خود یعنی کیسه ی بیضه باشند؛ بیشتر است.
  • بروز فتق ناحیه ی inguinal یا کشاله ی ران نیز در این نوزادن بیشتر است و در 90 درصد موارد دیده می شود.
  • خطر تورشن بیضه (Testicular torsion) نیز افزایش می یابد. تورشن بیضه حالتی است که بیضه ها دچار چرخش شده و با خروج از حالت طبیعی خود (طولی ) به صورت افقی قرار می گیرند. به دنبال این چرخش عروق بیضه مسدود شده و با توقف خون گیری شان می تواند نکروز و سیاه شدن بیضه ها رخ دهد. در این حالت 4 تا 6 ساعت فرصت برای جراحی اورژانسی وجود دارد.
  • مسائل روحی

2 حالتی که باید حتما در نظر داشت و از عدم نزول بیضه افتراق داد:

  • گاهی در برخی بیماران پزشک معالج با فشار دست بیضه را پایین می آورد اما به محض رها کردن آن دوباره بالا می رود. به این حالت retractible testis گفته می شود.
  • بیضه ی نا به جا یا ectopic testis به حالتی اطلاق می شود که بیضه وارد کانال اینگوئینال شده است اما به جای قرار گیری در کیسه ی بیضه در محلی دیگر قرار می گیرد. برای مثال امکان دارد در ناحیه ی پرینه، در قسمت فوقانی داخلی ران یا ناحیه سوپراپوبیک قرار گیرد.
این تصویر دارای صفت خالی alt است؛ نام پروندهٔ آن Undescended-testes.jpg است

درمان:

  • دارویی: که شامل تزریق هورمون B-hCG است. البته در مورد این روش اختلاف نظر زیادی وجود دارد. اعتقاد بر این است که در مواردی که عدم نزول بیضه دوطرفه است، احتمالا یک علت هورمونی عامل ایجاد کننده ی کریپتورکیدیسم است و شاید تجویز این هورمون مفید باشد.
  • جراحی (ارکیوپکسی): که برای پایین آورد بیضه و ورود آن به محل طبیعی صورت می گیرد. اگر بخواهیم کمترین خطر بدخیمی را داشته باشم سن جراحی بین 6 تا 12 ماهگی است.

در مواردی که بیضه کامل آتروفی شده باشد یا فرد خیلی دیر مراجعه کند ارکیکتومی یا خروج بیضه صورت می گیرد و پروتز به جای آن تعبیه می شود.

دقت شود که کودکانی که تحت عمل ارکیوپکسی قرار می گیرند، در تمام طول عمر خود باید به طور منظم برای بررسی بروز بدخیمی در بیضه مورد معاینه قرار گیرند.

زهرا قاسمی
زهرا قاسمی هستم، دانشجوی سال 5 پزشکی. با آرزوی سلامتی جسم و روح برای تمام هموطنانم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *