آندومتر لایه ای است که پوشش درونی حفره ی گلابی شکل رحم را تشکیل می دهد. این لایه در هر ماه به دنبال افت سطح پروژسترون و استروژن دچار ریزش می شود و خونریزی قاعدگی پدید می آید. رشد و تکثیر بی رویه ی سلول های این لایه باعث پدید آمدن کنسر می شود.
کنسر آندومتر چهارمین سرطان شایع دربانوان است و نخستین سرطان شایع ناحیه ی تناسلی بانوان محسوب می شود. این سرطان به طور رایج در سنین 50 تا 65 سالگی (حوالی یائسگی و بعد از آن) دیده می شود. در حدود 25% از موارد قبل از رسیدن به یائسگی کنسر آندومتر ایجاد می شود.
فاکتورهای خطر سرطان آندومتر:
- چاقی
- دیابت
- فشار خون
- سابقه نازایی
- یائسگی دیررس یعنی بعد از سن 55 سالگی
- رادیوتراپی لگن
- افراد شهرنشین
- افراد با وضع اجتماعی-اقتصادی بالا
- سفید پوستان
- سابقه سرطان تخمدان، کولون و پستان
- سابقه خانوادگی سرطان رحم
- افراد با سابقه ی ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCO): چون این افراد میزان زیادی استروژن در بدن خود دارند.
- سندرم لینچ یا HNPCC
- مصرف میزان بالایی از استروژن بدون همراهی با پروژسترون
- استفاده از تاموکسی فن
گفته می شود که قرص های خوراکی پیشگیری از بارداری (OCP) اثر محافظتی برای کنسر اندومتر دارند. اگر فرد برای حداقل 1 سال از قرص های خوراکی پیشگیری از بارداری استفاده کند اثر حفاظتی برای کنسر آندومتر تا 10 سال بعد از قطع مصرف پابرجاست.
سرطان آندومتر رحم غربالگری ندارد؛ ولی دربرخی از مواقع می توان از پاپ اسمیر کمک گرفت.
شایع ترین نوع سرطان آندومتر، آدنوکارسینوم است که بیش از 80% موارد از سرطان های آندومتر را تشکیل می دهد.
علائم بالینی:
شکایت اصلی در این افراد خون ریزی های غیر طبیعی رحمی است که می تواند به اشکال زیر باشد:
- پلی منوره: یعنی مدت زمان سیکل کامل قاعدگی کمتر از 21 روز شود. دقت شود که تعریف یک سیکل کامل قاعدگی از روز اول شروع یک دوره خونریزی تا روز اول شروع خونریزی بعدی است. این بازه به طور نرمال 21 تا 35 روز است.
- منوراژی: یعنی حجم خونریزی در هر قاعدگی بیش از 80 سی سی باشد.
- و خصوصا متروراژی: یعنی خونریزی در فواصل بین پریود ها
علائم زیر زیاد رایج نیستند و در افرادی که کنسر در آنها دیر تشخیص داده می شود و پیشرفته شده است دیده می شود:
- کاهش وزن بدون دلیل
- وجود توده در ناحیه لگنی
- درد های لگنی
در صورتی که خون ریزی غیر طبیعی رحمی دارید و در حوالی یائسگی هستید یا یائسه شده اید حتما به پزشک مراجعه کنید. دقت شود که هرگونه خون ریزی غیر طبیعی از رحم در سنین حوالی یائسگی و بعد از شروع یائسگی باید بسیار جدی در نظر گرفته شود و نمونه برداری (بیوپسی) از آندومتر برای رد کنسر بر اساس نظر پزشک انجام می شود. از دیگر روش های تشخیصی کنسر آندومتر می توان به روش های تصویر برداری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن و MRI اشاره کرد.
