لیومیوم ها (leiomyoma) یا فیبروئیدهای رحمی (Fibroid) در واقع تومورهایی هستند که از الیاف عضله ی صاف رحم به وجود می آیند. لیومیوم شایع ترین تومورخوش خیم دستگاه تناسلی جنس مونث است و علایم آن بسته به محل قرارگیری لیومیوم متفاوت است؛ شروع علائم بعد از بلوغ یعنی بعد از شروع سیکل های قاعدگی است.
علت لیومیوم:
درباره ی علت لیومیوم باید گفت که هنوز علت آن به صورت کامل شناخته نشده است ولی هورمون های جنسی زنانه شامل استروژن و به ویژه پروژسترون را در این زمینه موثر دانسته اند. لیومیوم ها یک سری رسپتورهایی، به ویژه رسپتورهای (گیرنده) پروژسترونی دارند که باعث رشد میوم می شوند؛ به این معنی که تعداد گیرنده های پروژسترونی در میوم ها نسبت به میومتر طبیعی خود رحم بیشتر است. به همین دلیل میوم ها:
- در دوران قبل از بلوغ دیده نمی شوند.
- در یائسگی کوچک می شوند.
- در حاملگی بزرگ می شوند .
لیومیوم ها گیرنده استروژنی هم دارند و به همین دلیل :
- در افراد چاق بیشتر است.
- در افرادی که قاعدگی زودرس دارند بیشتر است.
اثر مصرف قرص های خوراکی پیشگیری از بارداری (OCP) روی رشد میوم ها هنوز اثبات نشده است. اما هورمون درمانی بعد از سن یائسگی ممکن است باعث رشد میوم های قدیمی شود.
انواع میوم:
- میوم زیر مخاطی (Submucosal leiomyoma): این میوم ها با رشد به سمت دیواره ی داخلی رحم می توانند باعث خونریزی زیاد در زمان قاعدگی شوند.
- میوم های داخل جداری (Intramural leiomyoma): این میوم در داخل دیواره ی رحم رشد می کنند.
- میوم های ساب سروز (Subserosal leiomyoma): اثرات فشاری روی ارگان های مجاور در مورد این نوع از میوم ها نسبت به بقیه بارزتز است.
- میوم های پایه دار (Pedunculate)
بعضی از میوم ها جز دو دسته از سه دسته بالا قرار می گیرند مثلا یک میوم هم اینترامورال است و هم ساب سروز.
علائم بالینی درلیومیوم ها:
1) دیس منوره: یعنی جریان خون قاعدگی که دردناک باشد.
2) منوراژی: یعنی حجم خون ریزی در قاعدگی افزایش یابد و به بیش از 80 سی سی برسد. خون ریزی لیومیوم ها ناگهانی نیست و در هر سیکل با گذشت زمان به تدریج خون ریزی شدیدتر می شود.
3) درد و فشار داخل لگن که علت آن بزرگ شدن لیومیوم و فشار وارد کردن به احشای داخل لگن است. هرچه میوم به اندومتر نزدیک تر باشد مانند میوم زیر مخاطی و داخل جداری نزدیک به سطح داخلی رحم؛ درد بیشتری دارد.
4) بزرگ شدن میوم در موارد زیادی باعث تکرر ادرار می گردد و در واقع یکی از علامت های شایع یک میوم بزرگ، تکرر ادرار است. علت این موضوع فشار ناشی از لیومیوم بزرگ روی مثانه است و حتی هیدرونفروز در صورت فشار زیاد آن روی حالب می تواند رخ دهد.
5) در موارد کمتری یبوست به علت فشار روی رکتوم می تواند رخ دهد.
6) در صورت فشار روی سرویکس (دهانه ی رهم) می تواند دیس پارونی (مقاربت جنسی دردناک) ایجاد کند.
7) ناباروری: بعضی از میوم ها هم ممکن است باعث فشار و بسته شدن لوله های فالوپ شوند و حرکت اسپرم را مختل کنند. همچنین میوم ها می توانند احتمال لانه گزینی تخمک بارور شده را کاهش دهند.
8) سقط و زایمان زودرس
اگر علائمی که تاکنون ذکر شد را دارید؛ به پزشک مراجعه کنید. پس از انجام معاینه شما را راهنمایی خواهد کرد.
درمان:
معیار برای جراحی میوم علائم و عوارض آن است. تا زمانی که میوم برای فرد علامتی ایجاد نکرده است و صرفا وجود آن در روش های تصویر برداری معلوم شده است فرد می تواند تحت نظر گرفته شود؛ چون همان طور که گفتیم با رسیدن به سن یائسگی می توانند کوچک شوند. کسانی که باید میوم در آن ها درمان شود:
- خون ریزی های شدید که منجر به آنمی (کم خونی) شود.
- کسانی که به علت میوم نازایی دارند.
- عوارض ناشی از بزرگ شدن میوم وجود داشته باشد؛ مثل فشارهای داخل لگنی یا فشار روی حالب و هیدرونفروز به دنبال آن
گزینه های درمانی در اشخاص مختلف متفاوت است. جراحی به دو صورت هیسترکتومی و میومکتومی است؛ اگر مریض تمایل به باروری در آینده ندارد، هیسترکتومی (برداشت رحم) انجام می شود که به عنوان درمان قطعی است. ولی در صورت تمایل به بارداری میومکتومی براساس نظر پزشک انجام می شود.
میوم هایی که منفرد و بزرگتر هستند احتمال عود کمتری دارند و برعکس میوم های کوچکتر و با تعداد بیشتر، عود بیشتری دارند.
