اورتیکا چیست و چه کاربردهایی دارد؟
داروی گیاهی عصاره اورتیکا، خاصیت ضد التهاب، مدر و آنتی باکتریال دارد و کمک به دفع سنگ کلیه و کاهش التهاب و عفونت دستگاه ادراری می‌کند. مواد مؤثر این عصاره شامل کوئرستین و کافئوئیل مالیک اسید از پیکر رویشی گیاه گزنه است.
گیاه گزنه که با نام علمی اورتیکا دیوئیکا (Urtica dioica) شناخته می‌شود، یکی از ۶ زیرگونه‌ی خانواده‌ی اورتیکا (Urtica) است. برگ‌ها و ریشه‌ی گیاه گزنه خواص دارویی متفاوتی دارند. ریشه‌ی گزنه را می‌توان به‌صورت قرص، چای، شربت، عصاره و کپسول استفاده کرد.
ترکیب کوئرستین موجود در گزنه آزادسازی هیستامین از بازوفیل‌ها و ماستوسیت‌ها را کاهش داده و تولید فاکتورهای التهابی TNF-α، IL1-β، نیتریک اکسید و آنزیم‌های دخیل در التهاب مانند سیکلواکسیژناز و لیپواکسیژناز را مهار می‌کند.
این عصاره سبب کاهش سطح کراتین ادرار شده و موجب برگرداندن سطح pH ادرار به حالت طبیعی می‌شود. همچنین استفاده از این عصاره، ساخت کریستال اگزالات کلسیم و تخریب بافت کلیه را کاهش داده و سبب ساخت مجدد توبول‌ها و گلومرول‌های کلیه می‌شوند.
وجود فیتوکمیکال‌های فلاونوئیدها، ساپونین‌ها و آنتوسیانین‌ها در این عصاره، می‌تواند دلیل کاهش ساخت و تشکیل کلسیم و اگزالات در کلیه باشد.
مردم کشورهای مختلف از دیرباز گیـاه گـزنه را به عنوان یک گیاه ارزشمند می شناخته اند. جالینوس حکیم آن را برای بهبود سرماخوردگی و بیماریهای دستگاه تنفس به کار می برده است. برگ گزنه قند خون را کاهش داده و در بهبود روماتیسم، نقرس، سنگ کلیه و مثانه مؤثر است.
از ریشه گزنه در بهبود هـایـپـرپـلازی خـوش خیـم پروسـتات”BPH” به طور گسـترده استفاده می شود. ایـن گیاه سرشـار از آهن و ویتامیـن C می باشد.
از عصاره گـزنه در بهبود بیماریهای پوستی نظیر اگزمـا، پسوریازیس، زخم های عفونی، ریزش مو و شوره سر نیز استفاده می گردد.
مکانیسم اثر عصاره گیاهی اورتیکا
مدر: مواد مؤثر گیاه گزنه سبب افزایش حجم و جریان ادرار شده،از احتباس ادرار در مجاری ادراری جلوگیری کرده ومنجر به دفع سنگ کلیه می گردد.
آنتی باکتریال: عصاره گیاه گزنه به طور چشمگیری حرکت باکتری “E.coli” را که مهمترین عامل عفونتهای ادراری است کاهش داده و همچنین از تشکیل کلنی این باکتری جلوگیری می نماید.
ضد التهاب: مکـافئوئیـل مالیـک اسیـد اصـلی تـرین فنـول گیـاه گـزنـه بـا مهـار آنـزی سیـکلواکسـیژنـاز و 5-لیپواکسیژناز از سنتز واسطه های التهابی مانند پروستاگلاندین ها و لکوترین ها جلوگیری می نماید و بدین ترتیب سبب کاهش التهاب می گردد.
موارد مصرف عصاره اورتیکا
- کمک به دفع سنگ کلیه
- کمک به کاهش التهاب و عفونت دستگاه ادراری
موارد منع مصرف
- نارسایی کلیـه یا قلب، احتباس مایع در بـدن (اِدِم)
- بارداری و شیردهی
موارد هشدار
- در افراد مبتلا به افت فشار خون با احتیاط مصرف شود.
