محققان در مطالعات آزمایشگاهی نشان دادند آن دسته از آنتی بادی هایی که می توانند ویروسِ عاملِ سارس را خنثی کنند، قادرند میزان آلوده سازی سلول ها توسط کرونا ویروس جدید را کاهش دهند. آنها همچنین از دارویی تایید شده برای کاهش ورود ویروس به سلول ها استفاده کردند.
محققان با [مشاهده ی] موارد جهانیِ [ابتلا به] covid-19 که شمار آنها از صدهزار نفر متجاوز است در جست و جوی راه هایی برای مقابله با [موارد جدید ابتلا به] عفونت های ویروسی هستند. کرونا ویروس جدید موسوم به SARS-CoV-2 شباهت های زیادی با سایر ویروس های موجود در خانواده ی کرونا ویروس دارد بخصوص آن دسته از ویروس هایی که موجب بیماری های SARS و MERS می شوند. دو مقاله ی جدید که اخیرا در مجله ی Cell چاپ شدند نحوه ی آلوده شدن سلول ها توسط SARS-CoV-2 را مورد مطالعه قرار داده اند.
خب، دقیقا چطور ویروس به داخل سلول دسترسی پیدا می کند؟ و چرا فهم چنین پدیده ای حائز اهمیت است؟ شناخت مولکول های هدفی که راه ورودِ ویروس به سلول را تسهیل می کنند در راستای شناساییِ راهی برای جلوگیری از رخ داد چنین پدیده ای ضروری است. هر دو مقاله گزارش کرده اند که SARS-CoV-2 برای ورود به داخل سلول از همان سازوکاری بهره می برد که ویروس سارس( SARS-CoV) از آن استفاده می کند. مهم تر آن که هر دو تیم تحقیق با استفاده از بازدارنده های آنزیمی و پادتن ها علیه ویروس سارس، در جست و جوی راه هایی هستند که در این فرآیند- فرآیند ورود ویروس به سلول- تداخل ایجاد کنند.
مراحل آلودگیِ سلول توسط کرونا ویروس
کرونا ویروس جدید، SARS-COV-2، از انواع ویروس هایی است که به ویروسRNA پوشش دار معروف اند. بدین معناست که موادژنتیکی این ویروس در مولکول RNA تک رشته ای کدگذاری شده و درون غشای آخرین سلولی که توسط ویروس آلوده [و متلاشی] شده محاط شده است. زمانی که ویروس های پوشش دار سلولی را آلوده می کنند از فرآیندی دو مرحله ای استفاده می کنند. مرحله ی نخست شامل برقراری اتصال با گیرنده ای بر سطح سلول هدف است. دومین مرحله همجوشی یا ادغام با غشای سلول است، چه بر سطح سلول و چه در ناحیه ای داخلی.
در مورد کرونا ویروس لازم است ابتدا پروتئین ویژه ای درون غشای ویروس موسوم به پروتئینِ اسپایک (s-proteins) دستخوش تغیرات زیست-شیمیایی شود. این مرحله “آماده سازی پروتئین S” نامیده می شود. آنزیم هایی که مسئول آماده سازی پروتئینS هستند اهداف درمانیِ بالقوه ای می باشند چراکه سرکوب مکانیزم آنها ممکن است با توانایی ویروس برای ورود به سلول مقابله کند. نویسندگان یکی از مقالات چاپ شده در Cell نوشتند:
فهمیدن این که کدام فاکتور سلولی برای ورود توسط SARS-CoV-2 استفاده می شود، ممکن است بینشی در رابطه با انتقال ویروسی فراهم کرده و اهداف درمانی را روشن سازد.
نویسنده ی ارشد مطالعه استفان پولمن است، استاد تمام زیست شناسیِ عفونی در دانشگاه جورج-آگوست و مدیر واحد زیست شناسی عفونی در مرکز آلمانی نخستی ها، هر دوی این مراکز در شهر گوتینگن واقع در آلمان قرار دارند. پولمن و همکارانش شواهدی را نشان دادند که پروتئین S در SARS-CoV-2 به همان گیرنده ای [در سلول هدف] متصل می شود که پروتئین S در ویروس سارس با آن پیوند برقرار می کند. این گیرنده به آنزیم آنژیوتنسین-۲ یا ACE2 معروف است. در حقیقت مقاله ی قدیمی تری در مجله ی نیچر، ACE2 را به عنوان گیرنده ای معرفی کرده بود که به SARS-CoV-2 اجازه میدهد تا سلول را آلوده کند. علاوه بر فراهم سازی شواهد بیشتر در تایید نقش ACE2 ، پولمن و تیمش همچنین مشاهده کردند که مشابه SARS-CoV، کرونا ویروس جدید برای آماده سازیِ پروتئین S از آنزیمی به نام TMPRSS2 استفاده می کند. آنها نشان دادند که کاموستات مزیلیت، بازدارنده ی TMPRSS2، مانع آلودگی سلول های ریه توسط SARS-CoV-2می شود.
کاموستات مزیلیت دارویی است که در ژاپن برای درمان التهاب پانکراس(pancreatitis) مورد تایید قرار گرفته است. نویسندگان در مقاله توضیح دادند:
این ماده ی مرکب و موارد وابسته به آن با فعالیت افزایش یافته ی ضدویروسیِ بالقوه ی خود می تواند به عنوان درمانی برای بیماران آلوده به SARS-CoV-2 در نظر گرفته شود [البته دارویی است که خارج از موارد تایید شده ی مصرفش به کار برده می شود].
در مسیر ساخت واکسن SARS-CoV-2
پولمن و همکارانش همچنین در جست و جوی پاسخ به این سوال بودند که آیا پادتن های ساخته شده توسط افرادی که قبلا تشخیص سارس را دریافت کرده اند از ورود ویروس SARS-CoV-2 به داخل سلول جلوگیری خواهد کرد؟ آنها دریافتند که آنتی بادی های [تولید شده] علیه پروتئین S [موجود در] SARS-CoV، می تواند میزان آلوده سازی سلول ها را توسط ویروس های مدل[شده ی] آزمایشگاهی حاوی پروتئینS [موجود در] SARS-CoV-2، کاهش دهد. آنها همچنین شاهد نتایج مشابهی با پادتن های ساخته شده علیه پروتئین S در خرگوش بودند.
تیم تحقیق در مقاله نوشتند:
گرچه تایید [مفروضات ما] بوسیله ی ویروس عفونی مشروط است [به عبارت دیگر تا زمانی که اثر داروهای معرفی شده بر ویروس تایید نشود اثبات مفروضات مطرح شده امری معوق است]، نتایج ما نشان می دهد که خنثی سازی پاسخ های آنتی بادی که علیه SARS-S برانگیخته شده اند می تواند برضد آلودگیِ SARS-CoV-2 مقداری محافظت فراهم کند، که ممکن است در راستای کنترل شیوع این ویروس کاربردهایی داشته باشد.
با این حال پولمن و همکارانش تنها اشخاصی نیستند که امکان بالقوه ی استفاده از آنتی بادی های سارس را به عنوان واکسنی برای SARS-CoV-2 بررسی می کنند. دیوید وسلر، استادیار زیست-شیمی در دانشگاه واشنگتن واقع در سیاتل، در مقاله ای که در نشریه ی Cell چاپ شده است شواهد بیشتری در تایید این مسئله فراهم کرده که ویروس به واسطه ی ACE2 وارد سلول های هدف می شود. او دوشادوش همکارانش پادتن هایی که علیه تکه های پروتئین S سارس [ساخته شده اند] را باهدف شناسایی واکسنی بالقوه مورد مطالعه قرار داده است. این تیم نشان دادند که سرم پادتنِ [گرفته شده] از ۴ موش متفاوت می تواند آلودگی با ویروس های [مدل شده ی] آزمایشگاهی که شامل پروتئینS موجود در SARS-CoV-2 هستند را تا ۹۰ درصد کاهش دهد.
اما قبل از این که واکسنِ به شدت مورد نیازِ SARS-CoV-2 در دسترس قرار گیرد، آزمایشات بیشتری مورد نیاز است. آزمایشات بالینی در راستای اثبات ایمنی و سودمندی، پایه ی توسعه ی این واکسن های احتمالی را به محصولات ایمنی برای استفاده شکل خواهد داد. در اروپا European Medicines Agency ماه گذشته اعلام کرد:
اقدامات شفاف و مشخصی را در راستای تسریعِ ساخت و دسترس پذیریِ محصولات پزشکیِ موردنیاز جهت درمان و پیشگیری از کرونا ویروس جدید اتخاذ کرده است.
ضمنا، در ایالات متحده ی آمریکا، سازمان سلامت و خدمات انسانی با هدفِ ساخت واکسنی علیه SARS-CoV-2 در حال تشریک مساعی با شرکت توسعه و تحقیق جانسِن است – این گروه بخشی از شرکت دارویی جانسون و جانسون می باشد. آزمایشی بالینی که توسط بنیاد ملی آلرژی و بیماری های عفونی حمایت شده است با مورد استفاده قرار دادنِ نوع جدیدی از واکسن های مبتنی برRNA در مسیر [ساخت واکسن این ویروس] قرار دارد.
