عقیم سازی(sterilization)روشی است که مانع بچه دار شدن زن یا مرد می شود.این عمل در زنان معمولا سالپنگکتومی است که درآن لوله های تخمدانی بسته می شوند.
روش مزبور با مرگ و میر و عوارض پایینی همراه است.مرد معمولا توسط وازکتومی عقیم می شود که درآن بخشی از وازودفران بریده می شود. این روش ساده تراز سالپنگکتومی است و درمطب نیز قابل انجام است.
عقیم سازی داوطلبانه بخصوص وازکتومی به رایج ترین روش کنترل موالید در زوج هایی تبدیل شده است که از ازدواج آنها بیش از ۱۰سال می گذرد.
درصد کمی از بیمارانی که به عقیم سازی روی می آورند،دچار نوعی سندروم نوروتیک متعاقب عقیم سازی می شوند که بصورت خود بیمارانگاری،درد،کاهش میل جنسی،عدم پاسخ دهی جنسی،افسردگی،نگرانی درمورد مردانگی یا زنانگی تظاهر می کند.
مطالعه گروهی از زنانی که از عقیم سازی پشیمان شده بودند نشان داد که این زنان عقیم سازی را درخلال روابطی نامناسب و ضعیف(معمولابا شوهران بدرفتار)انتخاب کرده اند.
پشیمانی در زنانی شایعتراست که روابط جدیدی برقرار کرده اند و میل دارند از شریک زندگی جدیدشان بچه ای داشته باشند.
برای تفکیک افرادی که به دلایل روان پریشانه یا غیر منطقی در پی عقیم سازی برآمده اند از کسانی که پس از صرف زمان و تفکر به این نتیجه رسیده اند،ممکن است مشاوره روان پزشکی ضروری باشد.
اعمال جراحی عقیم سازی(وازکتومی و بستن لوله تخمدانی)نسبت به گذشته از اهمیت کمتری برخوردار است که دلیل آن ابداع روشهای جلوگیری از بارداری و سهولت نسبی انجام سقط است.با این همه هنوز هم مردان و زنانی که به دلایل مختلف قصد دارند به طور دائمی توانایی بچه دار شدن خودرا خاتمه دهند اعمال عقیم سازی را انتخاب می کنند.
منبع:خلاصه ی روان پزشکی علوم رفتاری /روان پزشکی بالینی
